Rysunki naszych pociech mogą być prawdziwą skarbnicą wiedzy. Właściwa interpretacja pozwala rodzicom na poznanie dziecięcych emocji i ich zrozumienie. Obrazki namalowane przez dzieci wykorzystywane są w diagnostyce psychologicznej oraz terapii. Mogą świadczyć o trudnościach w rozwoju malucha, lub wskazywać pewne problemy wychowawcze. Dzieła spod dziecięcego pędzla mogą być także sposobem na radzenie sobie z problemami. Jak trafnie zinterpretować obrazek stworzony przez naszego malucha?
Jak rysuje dziecko w zależności od wieku?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że rysunki dzieci różnią się od siebie, w zależności od etapu rozwoju. Niemowlak w wieku do dwóch lat zazwyczaj rysuje bezładne kreski bez wiodącej treści, natomiast 2 lub 4 latek potrafi już na ogół narysować ludzką postać, nawet jeśli będzie to tylko głowa z kończynami. Dziecko w wieku od 4 do 6 lat podejmuje próby odzwierciedlenia świata, który go otacza, a po 6 roku życia ilustracje nabierają coraz bardziej realistycznego wymiaru. Warto także mieć na uwadze, że dziecięcy rysunek jest zazwyczaj związany z jego najbliższym otoczeniem.
Dziecko najczęściej umiejscawia rysowane przez siebie postaci w otoczeniu oraz sytuacjach których sam doświadczył. „Ludzik” przedstawiony na rysunku otrzymuje charakterystyczne dla osób mu bliskich atrybuty. Członkowie rodziny na ogół lokalizowani są w domu, co jest jasne, bo odnosi się do rodzinnego ogniska, ale może tez wskazywać na „zamaskowane ego” autora obrazka.
Kto w rodzinie jest dla dziecka najważniejszy?
W interpretacji dziecięcego rysunku przedstawiającego rodzinę znaczenie ma kolejność powstawania postaci. Osoba, która jest rysowana jako pierwsza, to ta sama osoba, z którą dziecko najmocniej się identyfikuje, lub do której czuje największe przywiązanie. Analogicznie, postać narysowana jako ostatnia, jest tą, którą dziecko najmniej lubi, lub której nie akceptuje. Kolejną ważną kategorią uwzględnianą podczas analizy ilustracji, jest wielkość członków rodziny. Człowiek który jest wyraźnie większy od pozostałych postaci, jest przez dziecko podziwiany lub wywołuje u dziecka lęk. Postać, która ma dla dziecka niewielkie znaczenie zazwyczaj jest nieproporcjonalnie mniejsza od pozostałych, a czasem bywa nawet całkowicie pominięta. Osoby, które są dodatkowo ozdobione i posiadają najwięcej szczegółów są w życiu dziecka najbardziej znaczące.
Umieszczenie członków rodziny względem siebie.
Podczas interpretacji należy także skierować swoją uwagę na umiejscowienie postaci względem siebie. Ta osoba, z którą dziecko jest najmocniej związana emocjonalne, z pewnością będzie najbliżej dziecka. Osoby niekaceptowane będą natomiast odsunięte od pozostałych członków rodziny. Jeżeli narysowane postacie trzymają się za ręce, świadczą bezpośrednio o silnej relacji między nimi. Jeżeli zaś postacie nie mają w ogóle narysowanych rąk, oznacza to fakt jakiegoś nieporozumienia między nimi. Jeżeli członkowie rodziny nie mają dłoni, może to być zinterpretowane jako brak czułości, zrozumienia, lub poczucie winy związane z używana ich. Warto zwrócić także uwagę na przedmioty, które dziecko może narysować pomiędzy postaciami. Na przykład, szafa stojąca pomiędzy tatą a synem może zostać zinterpretowana, jako lęk dziecka przed ojcem.
Ponadto istotne jest, jak mocno rysik kredki był dociskany podczas rysowania. Osoba, której rysunek jest mocniejszy, wiąże się u dziecka z silnymi emocjami, takimi jak miłość lub gniew lub agresja. O tym, że dziecko jest szczęśliwe w swojej rodzinie może świadczyć fakt, że wszyscy jej członkowie są uśmiechnięci. Smutne postacie oraz te o wrogich minach mogą odzwierciedlać trudną sytuację w domu, jak na przykład konflikt między rodzicami. Jeśli członek rodziny został pozbawiony twarzy lub jest odwrócony tyłem, może oznaczać to osobę, której dziecko nie akceptuje lub która jest nieakceptowana przez otoczenie.
Pamiętajmy jednak o tym, że dziecięca twórczość nie może być przez nas stale kontrolowana. Pozwólmy dziecku wyrażać swoje emocje i przelewać wyobraźnię na papier. Nie starajmy się kierować jego pracy na „właściwe” tory i przemilczmy uwagi na temat namalowanych osób lub przedmiotów. Bez względu na to, co przedstawi na obrazku nasz mały artysta, doceńmy jego wysiłek i starania.
Ćwiczenia na rozpoznawanie stanów emocjonalnych są dostępne na: https://www.eduksiegarnia.pl/narysuj-emocje-cwiczenia-w-rozpoznawaniu-i-nazywaniu-stanow-emocjonalnych